Irratiaren azken atala: KARMENGO ROKERO.

Kaixo!

Bost irratsaio egin ditugu jada, eta ia musika-txokoaren atal guztiak ezagutu ditugu: Hilabetearen Konpositorea, Planeta Kuxku, Euskal Txokoa... Baina azkena falta zaigu: KARMENGO ROKERO! 

Hari esker, musika-estilo desberdinak ezagutuko ditugu: rock, pop, funk, heavy, reggae, blues, soul, rap, hip hop...

Aurkeztuko dizuedan lehenengo taldea "Extreme" deitzen da, eta bere musika-estiloa funky metal bada ere, azpiko bideoa balada akustiko bati dagokio. 

Laukote hau estatu batuarra da, eta entzungo dugun kantak, "More than words", 80. eta 90. hamarkadan taldeari ospea eman zion.

Benetan ederra da! Fijatu zaitezte nola kokatzen duten ahotsa goiko soinuak lortzeko...

LETRA 

Saying I love you 

Is not the words I want to hear from you 
It's not that I want you 
Not to say, but, if you only knew 
How easy, it would be to show me how you feel 
More than words, is all you have to do to make it real 
Then you wouldn't have to say, that you love me 
Cos I'd already know 

What would you do, if my heart was torn in two 
More than words to show you feel 
That your love for me is real 
What would you say, if I took those words away 
Then you couldn't make things new 
Just by saying I love you 

More than words... 

Now that I've tried to, talk to you and make you understand 
All you have to do is close your eyes 
And just reach out your hands, and touch me 
Hold me close don't ever let me go 
More than words, is all I ever needed you to show 
Then you wouldn't have to say, that you love me 
Cos I'd already know 

More than words... 

More than words...

Giza-ahotsen sailkapena.

Giza-ahots desberdinak ezagutzeko eskema hau proposatzen dizuet. Hiru taldetan sailkatuko ditugu:

• Gizonezko ahotsak
• Emakumezko ahotsak 
• Umeen ahotsak

KASSIA

ZER GERTATU ZEN KASSIA BIZI ZEN GARAIAN?

Kassia bizi izan zen garaia Erdi Aroa izan zen. Garai horretan 10 urteko ume batek, Konstantino IV izenekoa, gobernatu behar zuen. Baina txikia zenez ardura hori bere amak, Irene enperatrizek, bete zuen.

Konstantinok gobernatzeko adina izan zuenean, haren amak ez zion tronua utzi nahi. Ondorioz, Konstantinoren aldekoak bildu ziren eta Ireneren aldekoen kontran borrokatzen hasi ziren.

Azkenik, Irenen aldekoek irabazi zuen eta hura historiako lehenengo enperatriz bihurtu zen. 

Gobernatu zuenean, zergak jeitsi zituen eta monastegi zein Konstantinoplako biztanleen alde egin zuen. Esan daiteke herritarrentzat, erregina ona izan zela.

800. urtean, Aita Santuak Karlomagno enperadore koronatu zuen. Iraultza baten ostean, Irene erreginak borroka galdu egin zuen eta Printzeen uhartetara desterratua izan zen.

Munduko musikak

Munduko musika desberdinak ezagutzeko bi baliabide.

Oinarrizko ROCK-a

PLASTIKOZKO KUBOAK, perkusioa egiteko aukera pila eskeintzen dizkigute. Baina horrelakorik ez baditugu, danborradako danborrak ere oso aukera ona izan daitezke.

Oinarrizko rock erritmo hau gure kanta faboritoei laguntzeko balioko digu seguru. Egin klik irudian eta hasi praktikatzen!

Plaka-instrumentuekin jotzeko haur-kanta: "Trentxoa"

Aurkezten dizuedan kanta hegoameriketakoa da. Haur-kanta hau, haur-hezkuntzan egiteko oso aproposa da erraza delako: bi soinuekin egiten da. 

Euskaratu dut eta oinarri instrumental bat sortu dut bai haur-hezkuntzan abesteko, bai 1. mailan plaka-instrumentuekin jotzeko. Ea zer iruditzen zaizuen!

Plaka-instrumentuekin jotzeko kanta: "Arrantzalea".

Haur-kanta ezagun honek, baditu bitarte melodiko errazak. Horiek aprobetsatuz, plaka-instrumentuekin jo ahal izateko moldaketa hau sortu dut. 

Estreinatuko dutenak 3. mailako musikari txikiak izango dira!

Munduko musika desberdinak

Aurkezpen honetan herrialde desberdinetako musika ezagutu dugu. Bidaiatuko dugu?

KONPOSITOREAK

Sarrera honetan aurkeztuko dizuet zenbait konpositorei buruz sortu dudan bilduma. Bilduma honetan, mendebaldeko musikaren gizon-emakume konpositoreak ezagutuko ditugu. 

Mendebaldeko musikari deitzeko modurik ohikoena "musika klasikoa" da. Halere, hori esatea ez da zuzena garai historiko zehatz bati dagokiolako: 1750-1820 urte bitartean gertatu zen garaia, alegia.

Konpositoreak dagozkien garai historikoen arabera sailkatutak daude, eta garai historiko bakoitzako zenbait informazio ere ezagutzeko aukera izango duzue.

Musika-mintzaira errepasatuko dugu?

"Musika eta euskara" bloggean, Iratxe Allende irakasleak material berri hau sortu du Gabi de la Maza laguntzarekin. 

Kanta hau Imanol Urbietak idatzi zuen eta musika mintzairako oinarrizko elementuak biltzen ditu. Beraz, errepasatzeko kanta bikaina da. Horregatik lehenengo zikloan erabiliko dugu ikasi dugun guztia gogoratzeko eta motoreak pizteko!

Mila esker Iratxe! 

Aurkezpenak ON-LINE egiteko aplikazio desberdinak: haiku deck, slidebean, prezi...

Aurkezpenak egiteko modu anitzak daude eta ez aspertzeko, zenbaitetan power point-etik ihes egitea komenigarria da. Hemen utziko dizkizuet aplikazio batzuk. Batzuk ikasleekin probatu izan ditut eta oso ondo moldatu dira.

Haiku deck

Izena emanez gero nahi ditugun aurkezpenak egin ditzakegu.

Alde onak:

• Lanak gorde eta aldatu daitezke.
• Ez zaio gordetzeari eman behar, aplikazio berak egiten duelako. Horrela bermatzen dugu despistatuak diren ikasleek ere bere lana gordeta daukatela.

Alde txarrak:

• Argazkiak izan dira diapositibara egokitu, hau da, ezin dira txikitu edo tokiz aldatu. 

Hemen 4. mailako ikasle batzuk eginiko adibidea:

Rubén eta Julen M. - Created with Haiku Deck, presentation software that inspires

Slidebean

Aplikazio honen bidez, aurkezpenak modu errazan eta azkarrean egiten dira. Diapositiba bakoitzarako karaktereak mugatuak dira; ondorioz, gure edukiak oso laburtuta egon behar du.

Hiru pausu jarraitu behar dira: lehenengoa, edukina idatzi; bigarrena, diseinua aukeratu, eta hirugarren pausoan publikatzen dugu.Tutorial honetan ikas dezakegu nola sortu gure lehenengo aurkezpena.

Alde onak:

• Bakarrik edukinetaz arduratzen gara, diseinutaz aplikazioa bera arduratzen da.
• Oso intuitiboa eta emaitzak azkar lortzen dira.
• Doan da.

Hemen uzten dizuet adibide bat:

Slideshare

Website honetan gure power-pointak, Word dokumentuak, PDFak eta OpenOffice-ak igo ditzakegu modu pribatuan edo plubikoan konpartitu ahal izateko.

Doakoa da eta erabiltzeko izena eman behar dugu.

Prezi

Betiko aurkezpen modutik aldatzeko prezi oso originala da. Diapositibetan zoom-a egiteko aukera ematen du. Youtubeko bideoak ere txertatu daitezke eta diapositiben arteko aldaketa harrigarriak ere egiteko aukera eskaintzen du.

Prezi egiten ikasteko hemen utziko dizuet tutorial bat.

Horma-irudi birtualak sortu

Padlet horma-irudi birtualak sortzeko baliabidea da eta musika-gelan erabilpen didaktiko asko eman diezaiokegu: ideia-jasa, entzunadiei buruzko iritziak, gelako-arauak, ikasle-proiektuak burutzeko...

Alde onak:

• Probatu nahi badugu, izena eman gabe hormak sortu ditzakegu, baina horiek ezin dira gorde, ezta editatu ere.
• Oso erraza da!
• Konfiguratuz gero, nahi ditugun partaideek horma berdinean lan egin dezakete.
• Horma plubikoa edo pribatua izan daiteke.

Hemen María Jesús Caminok egindako tutoriala.

Padlet tutorial from mariajesusmusica

Gure gauza faboritoei buruzko COLLAGE bat egiten. Pizap + thinglink

Maria Jesus Camino irakaslearengandik ideia hau hartuta bi aplikazio hauek (pizap eta thinglink) probatzen ibili gara etxean eta asko gustatu zaigu.

Pizap  photo editor onlineko irudi-editorea da eta aukera asko eskeintzen dizkigu. Erabiltzen hasteko ez dugu izena eman behar eta lana bukatzean emaitza ordenagailuan gorde dezakegu. 
Nahi izanez gero facebook, google+ edota twitter kontuaren bidez erregistratu gaitezke. Modu horretan sortzen duguna konpartitu edo gorde dezakegu.

Alde txar bakarra alboko barrak publizitatez beterik daudela da.

Hasteko "Start" sakatu eta hori ostean, dauden sei atalen artean aukeratu; dena den, ikasleekin erabiltzeko hoberenak hauek dira: "make a collage", "Edit a photo", eta "backgrounds". 

Thinglink-ek gure irudiak grafiko interaktibo bihurtzen ditu. Hau da, guk igotako irudi batean elementu "extra" gehitu ditzakegu. Horrela, irudia aberasten dugu, haren informazioa zabalduz eta harekin interaktuatuz. 

Thinglink Tutoriala from Ana Petrirena on Vimeo.

Hauek dira etxean sortu ditugun adibide batzuk. Botoien gainean sakatuz gero informazio gehiagarria ikusiko duzue.

Historia haurrentzat

Gizakiaren historia erakargarria da kontakizunez beteta eta abenturaz josita dagoelako. Gainera, gure mundua ulertzeko ezinbestekoa da. 

Hala eta guztiz ere, oso zaia da gure haurrentzak erakargarriak diren baliabideak topatzea.

Topatu dudan bilduma honetan 16 kapitulu jasotzen dira eta bertan, modu hezigarrian eta dibertigarrian, inportanteenak izan diren zibilizazioak aurkezten dizkigute. 

Pila bat gustatu zaizkit!!

Irudimena askatu eta ipuinak sortu!

Storybird ipuinak sortzeko aplikazioa da. Etxekoekin probatu dut eta asko gustatu zaigu. Ingelesez egon arren oso intuitiboa da. Hemen utziko dizuet tutoriala, baina egia esanda, nik ez dut ezta begiratu ere egin. Askotan gauza horietarako ez dut pazientzia handirik izaten eta zuzenean hasten naiz probatzen.

Sortu duguna utziko dizuet, ez da batere zaia izan eta oso ondo pasatu dugu! Probatzera animatu zaitezte!

BLUES sortu eta inprobisatu!

Berriz ere, Julio Payno-ren baliabide bat konpartitzen dizuet. Kasu honetan blues-aren oinarri instrumentala sortzeko aukera ematen digu. Oso ona da!

Aukera anitzak dira: 

• Ezagutu zeintzuk diren blues-a egiteko eskalako graduak, eta horiek erabili.
• Gure instrumentuak atera eta inprobisatu!
• Aplikazioan dagoen xilofonoa erabili gure doinuak sortzeko.

Mindomo. Eskemak edo buru-mapak dinamikoki aurkeztu.

Mindomo, lehen-hezkuntzan erabiltzeko aplikazio oso ona da. Izena emanez gero, eskemak edo buru-mapak sortu ditzakegu, eta horiek aurkezpen dinamiko batean erakusten dira. 

Alde onak:

• Doakoa da.
• Lanak gure liburutegian gordetzen dira, eta nahi izanez gero editatu daitezke.
• Argitaratzeko bi aukera ematen ditu: publiko moduan eta pribatu moduan.
• Irudiak, oharrak (azalpenak) eta bideoak txertatu daitezke.

Gela apaindu nahi duzu? Blockposters, horma-irudiak sortzeko aplikazioa.

Musika-gela antolatzen eta apaintzen ibili naiz eta munduko musikari txoko bat egin nahi izan diot. Mundu-mapa bat horman jartzea pentsatu dut eta hori lortzeko aplikazio hau aurkitu dut.

Blockposters, ONLINE horma-irudiak sortzeko baliabidea da. JPGn formatoan dauden irudiak bakarrik onartzen ditu.

Gustatu zaidana izan da:

• Ez dugu izena eman behar.
• Ingelesez egon arren oso intuitiboa eta erraza da.
• Emaitza azkarra da eta 5 minutu baino gutxiagotan gure horma-irudia prest izan dezakegu.

Alde txarra:

• Irudiak ahalik eta kalitate hoberen izan behar dute, bestela horma-irudia oso pixelatua ateratzen da.
• Horma-irudia 12 orrietan banatu behar da. Hortik aurrera ordaindu behar da (niretzak behintzat nahi dudanerako nahikoa da).

Hemen doakizuet egin dudan mapa.

Badaude ere beste bi aukerak baina MAC-entzat bakarrik: posterazor eta the big picture. Ez dira online erabiltzekoak, deskargatu behar dira.

Buru-mapak, fitxak edo testak sortzeko aplikazioa: Goconqr

Apliazio hau, Goconqr,  orain dela gutxi probatu dut, eta asko gustatu zait. Buru-mapak, fitxak, testak edo apunteak sortzeko aukera ematen du. Nik probatu dut test bat sortzeko, eta oso pozik nago emaitzarekin. Gehien gustatu zaidana erraztasuna izan da.

20 baliabide doan sortzeko aukera ematen du, eta hortik aurrera beste plan bat kontratatu behar da.

Utziko dizuet adibide bat:

Erritmoak lantzeko baliabide mailakatua

Marizulo musika-bloggean erritmoak lantzeko baliabide hau topatu dut. Asko gustatu zait, erritmoak imitazioaren bidez lantzen dira, hau da, lehenengo irakasleak egiten du, eta ondoren ikasleek errepikatzen dute. Maila errazatik hasita zailtasuna handitzen joaten da.

Freddie Mercury

Aste honetako kuxku-ekarpena honako hau da. Gogoratzen duzue aurreko astean pop-erregea aurkeztu nizuela? ba, aste honetako musikaria nire errege partikularra da: Freddie Mercury. 

Berari buruzko informazioa wix honetan aurkezten dizuet: biografia, zuzeneko kontzertu baten bideoa eta bere diskografiatik musika-aukeraketa bat.

Honen bidez gaur egungo musikaren iturrietara gerturatu nahi zaituztet. Sartuko zaretenean sorpresa oso ederra hartzea espero dut, eta Freddie Mercuryen irudian dudan miresmena zuengan kutsatzea da nire helburua nagusia.

Michael Jackson

Kaixo kuxkuxerok!

Gaurko entzunaldiko artista ziur aski denak ezagutzen duzuela. Bakarrik argazkia ikustearekin nahikoa izango da, ezta?

Ikusten duzuenez, Michael Jacksonek ez du aurkezpenik behar, haren argazkia ikustearekin denok dakigu zein den. Nik hitz batekin deskribatuko nuke: apasionatua.

Konpositorea izateaz gain, abeslaria, dantzaria, idazlea eta koreografoa izan zen. Batzuk pop-erregea deitzen zioten, arrazoi guztiarekin, eta gaur egun ere, nahiz eta gure artean ez egon, askok jarraitzen diote horrela deitzen.

Pop-musika ez zuen bakarrik egiten, horrez gain, funky, rock, soul eta rhythm and blues ere egin izan zuen, ia ezer ez, eh? eta zer esango dizuet... bere musika gure bihotzetan sartzen denean betiko geratzen da...

 Txikia zenean bere lau anaiekin musika-talde batean aritu zen, "The Jackson five", eta talde hori oso arrakastatsua izan zen. 

Ondoren, 14 urte zituenean, bere karrera musikala bakarlari moduan hasi zen.

1982. urtean, "superestrella" bihurtu zen bere musika-lan ospetsuenari esker: "Thriller". Album hori, orain arte munduan gehien saldu dena izan da.

Eta bukatzeko, hemen uzten dizuedan bideoa "Bad" abestiarena da. Disfrutatu eta "flipatu" dantzatzen duen moduarekin! 

Pianoa jotzen ordenagailuan

Kaixo!

Beste blogeetan kuxkuxeatzen, aplikazio zoragarri hau aurkitu dut. Pianorako musika-lan klasikoak jotzeko aukera ematen du. 

Musika-lana ezagutzen badugu, gure ordenagailuaren teklatuan erritmoa eraman behar dugu soilik. Beraz, musika-klasikoa ezagutzeaz gain, erritmoa praktikatu dezakegu. Zein animatzen da?

Claude Debussy-ren "CLAIRE DE LUNE"

Claude Debussy konpositore frantziarra ezagutuko dugu, eta haren musika-lanen artean ospetsuena entzungo dugu: "Claire de lune".

Claude Debussy musikari inpresionista zen, eta musikaren bidez naturaren sentsazioak adierazten saiatzen zen.

Baina, zer da musika inpresionista eta zer ezaugarriak ditu?

Musika mota hori XIX. mendearen bukaeran agertu zen Frantzian, eta 1860-1870 urteetako pintura inpresionistan oinarritzen zen. 

Bi arte motak, musika eta pinturak, ezaugarri berdinak dauzkate: 

• Sentsazioak edo inpresioiak adierazten dira. 
• Paisaiak errepresentatzen dira normalean. 
• Erritmoak edo pintzeladak oso irregularrak eta oso flexibleak dira.
• Kolore edo instrumentu asko erabiltzen dira.

Hemen azpian, pintura inpresionista batzuen adibideak utziko dizkizuet ideia bat egiteko, eta baten bat gustoko baduzue inprimatu dezakezue etxean egiteko.

 

Paul Gaugain

Claude Monet

Vincent Van Gogh

 

Claude Monet

 

Gaurko proposamena “Claire de Lune” da. Euskaraz, “ilargi-soilgune” esan nahi du, eta gaztelaniaz “Claro de Luna”.  Debussy musika-lan honen bidez ilargi-soilgunea gau-erdian adierazten saiatu zen.1905ean argitaratu zuen, eta haren Suite Bermasque-ren hirugarren mugimendua da.

Verlaine-ren poema batean oinarrituta dago.

Zer da suite-a?

Suitea barroko garaian sortutako musika-forma bat da. Dantzatzeko musika da eta abestiak laburrak izaten dira. Normalean suiteak 10 dantzak jasotzen ditu eta mugimendu azkarrak zein motelak tartekatzen dira. 

Bukatzeko, hemen uzten dizuet "Fantasia" pelikulan egin zuten proposamena. 

Eta beste bideo honetan, orkestraren bertsioa entzun beharrean, pianoa bakarrik entzungo dugu. (Mika esker Iratxe!)

Musika-jolasak

Kaixo!

Musika-jolas guztiak bilduta izateko, symbaloo aplikazioa erabiltzea oso egokia iruditu zait. Aplikazio honekin gai zehatz bati buruzko web-orri guztiak bildu ditzakegu. Pasada bat da!

CARMINA BURANA kantata

Kuxkuxero txokoaren ekarpen berria CARMINA BURANA  kantataren lehenengo mugimendua da: “O Fortuna”. Baina entzun baino lehen gauza batzuk argituko ditugu: 

1. Zer da kantata?

Kantata barroko garaian sortutako musika-forma bat da,  kantatzeko musika esan nahi duena. Normalean, ahots batentzat idatzitako musika da, hala eta guztiz ere,  bat baino gehiagorentzat ere izan daiteke.  Akonpainamendu instrumentalaz eta, batzuetan ere, abesbatzaz lagunduta dago.

2. Zein da Carmina Buranaren jatorria?

CARMINA BURANAren jatorria, Erdi Aroan aurkitzen da. Garai horretako eskuidatzi bat da, 1800. urtean Alemaniako monastegi batean topatu zena.
Monastegi bateko idatzi bat bazen, pentsa dezakegu idatzi horren gaia erlijiosoa izan beharko lukeela, hau da, Jainkoari buruz hitz egin beharko lukeela. Hala eta guztiz ere, gaia zeharo profanoa da. Olerki horietan amodioari eta ardoari buruzko gaiak aurkitzeaz gain, botereari eta elizari burla edo kritika bat egiten zaie. 

3. Zeintzuk ziren goilardoak?

Olerki profano horiek goilardoak idatzi zituzten. Goliardoak noragabeko elizgizonak ziren, monastegitik kanporatuak edo ihes egindakoak izan zirenak, eta haien olerkien bidez, boteretsuen eta ahaldunen bizitza kritikatzen zuten.

4. Zeinek idatzi zuen CARMINA BURANAko kantata?

Carl Orff  konpositoreak  olerki hauetatik 24 aukeratu zituen kantata idazteko 1936. urtean. Musika-lan honek munduan ospea eman zion.

Konpositorea izateaz gain hezkuntza-musikalaren irakaslea izan zen. 

5. Carl Orff-ek zer metodo asmatu zuen?

Erritmo, mugimendu eta dantzari buruzko eskola bat sortu zuen eta gaur egungo eskola askotan bera asmatutako musika-metodoa erabiltzen da: Orff-metodoa.

Metodo hau ama-hizkuntzatik hasten da. Hitzen erritmotik abiatuz lehenengo erritmoak sortzen dira; ondoren, perkusio txikiko tresnak erabiltzen dira, eta erritmo horiei doinua gehitzen zaie plaka-instrumentuen bidez (xilofonoen eta metalofonoen bidez).

Beraz, esan dezakegu berari zor diogula eskoletan perkusio txikikoen eta plaka-instrumentuen erabilpena. 

Goazen orain Carmina Buranaren lehenengo mugimendua entzutera: O FORTUNA. Abisatzen dizuet oilo-ipurdia jarriko zaizuela!

Lehenengo bertsio honetan perkusio-jotzaileak pasada bat dira!

Mila esker maisua!!

Eulitzarraren hegaldia. Rimsky-Korsakov-en opera.

Ekarri dizuedan musika-lana Rimski-Korsakov konpositoreak idatzi zuen 1899-1900 urte bitartean. Musikari errusiarra zen, eta haren musika-lanen artean “Eulitzarraren hegaldia” ezagutuko dugu. 

Rimsky-Korsakov

Entzunaldi hori, "El gran Saltán" operaren zati bati dagokio, eta opera horrek Errusiako tsar-familiaren istorioa kontatzen du. Pixka bat azalduko dizuet:

 Millitrisa tsarrarekin ezkondu zen, eta haren ahizpa inbidiatsuek ume mounstro batez erditu zelaren berria zabaldu zuten. Ondorioz, Millitrisa eta Guidón printzea uharte bakarti batera bidali zituzten.Han, Guidón gizon bihurtu zen, eta zisne bati bizia salbatu zion. Zisne hori maitagarri bat zen, eta eskerrak emateko magiaren bidez Guidón eulitzar bihurtu zuen haren erreinura buelta zedila.
Itsura horrekin bere etsaiak pertsegitu zituen haren eztenarekin zigortzeko.

"Eulitzarraren hegaldia" zatiak Guidón eulitzar bihurtuta irudikatzen du,  hegaldi sutuan, amorratuan eta frenetikoan, haren etsaien atzetik. 

Bideo honetan kondaira ezagutzeko aukera izango dugu. 

Orkestra sinfoniko batek musika-lan hori inerpretatzen

MUSIKOGRAMA hau entzunaldia jarraitzeko balio du.

Musikograma hori egiteko adibidea.

Beste musikograma bat:

Eulitzarraren hegaldia marrazki bizidunetan

Umorezko bertsio bat

MUSIKA TRESNEN SAILKAPENA. Orkestrako musika-tresnak

Lehen hezkuntzan zehar, musika-hezkuntzan, musika-tresnak ezagutuko ditugu, eta web-orrialde honen bidez haiengandik urbilago egongo gara. 

Zer dakigu haiei buruz?, gai gara hurrengo galderei erantzuteko?

• Nola sailkatzen dira?
• Nola sortzen da soinua?
• Nola jotzen dira? 
• Noizbait entzun al ditugu?

Behean dagoen web-orrialdean aurkituko ditugun gehienak orkestran erabiltzen dira, horregatik sailkapen "tradizionalaren" arabera antolatutak aurkituko ditugu. 

Zer esan nahi du horrek? Instrumentu modernoak, hau da, elektrikoak direnak (gitarra eta baxu elektrikoa, teklatua, sintetizadoreak...) ez ditugula aurkituko.  

"Idazteko makina". Leroy Anderson

Aste honetan liburuaren eguna ospatuko dugu ikastolan. Kuxkuxero irratitik musika-txokorako proposamen bat iritsi zait, Idazteko makinarena hain zuzen ere. Leroy Andersonek, estatubatuetarrak, idatzi zuen 50. hamarkadan. 

Musika hori Lío en los grandes almacenes pelikulan erabili zuten, eta Jerry Lewis komikoa protagonista izan zen.

Aurkitu dut animazio-bideo oso polita, eta musika-lan horri jarraitzeko ere musikograma bat. Animatzen zarete?

Eta hemen ikus dezakezue garai batean erabiltzen zen benetako idazmakina. Seguru asko ez duzuela inoiz horrelako bat ikusi. Ordenagailuak ez ziren existitzen, baina idazmakina bai zela modernoa! ordenagailua eta inpresora dena batera!

Soinu-ezaugarriak: altuera

Altuera, soinu ezaugarrietako bat da eta hura bereizteko baliabide  hau erabili deakegu. Aprendomusica web-orrialdetik aterata dago. Bertan jolas gehiago aurki ditzakezue.

Txistua: aztarnak, ezaugarriak, ospakizunak eta hiru zuloko beste txirulak

Txistuaren inguruan hainbat informazio bilduta dago wix honetan. Hasteko, aztarnak ezagtuko ditugu, hau da, nindik datorren; jarraituz, zein ezaugarriak dituen ikusiko dugu (materiala, eraztunak...); ondoren, zein da haren erabilera, eta bukatzeko, Euskal Herritik kanpo erabiltzen diren hiru zuloko beste txirulak ezagutuko ditugu.

Informazio guzti horrekin AURKEZPEN DIGITAL bat sortuko dugu Webquest honen bidez.

Zenbat ikasi dugu? Test honen bidez konprobatu dezakegu.

Hari-instrumentuen familia. Webquesta

5. mailan ere gehiago jakingo duzue aurten jotzen ari zareten instrumentuari buruz, eta konturatuko zarete zein zabala den gitarraren familia. Ongi etorri hari-instrumentuen familiara! 

Perkusio-intrumentuen familia. Webquesta

Dagoeneko perku-jotzaile profesionalak eginak egongo zarete, horregatik ezagutza biribilduko duzue ikarketa-lan honen bidez!

Azkenengo hiruhileko honetan ikertzaile bihurtuko zarete, eta webquest honi esker perkusio-familiaren alderdi asko ezagutuko dituzue: soinu nola sortzen den, instrumentu motak, perkusio-jotzaile famatuak, perkusio-talde ospetsuak... Sartu hurrengo webquest-ean eta... lanera!

Zein izan zen klarinetearen jatorria? jakiteko Barrokora bidaiatuko dugu

Zer dakigu instrumentuen jatorriari buruz? noiztik existitzen dira? Betidanik gaur ezagutzen dugun moduan izan al dira? 

Musika-tresnak gizakia bizi izan den momentutik existitzen direla esan dezakegu, baina lehen gizakiak erabiltzen zituen musika-tresnak ez dira gaur egungoak bezalakoak; denboraren poderioz bilakatzen eta garatzen joan dira.

Nik kontatu nahi dizuedan historia klarinetearena da. Bere aurrekoak Aintzin Aroan topa badezakegu ere mihi bakuneko aulos grekoarekin ahaidetua baitago, ez gara garai horretan geratuko. Barrokora bidaiatuko dugu garai horretan zerbait berezi gertatu zen eta horri esker klarinetea agertu zen.

Zer gertatu zen barrokoan klarinetearen sorrera gertatzeko? sortzekotan, zergatik ez Erdi Aroan, gaztelu eta zaldunen garaian? 

Barrokoa musika-trenentzat oso garai emankorra izan zen, eta hori ulertzeko ezinbestekoa da garai horretako ezaugarriak aipatzea:

• PENTSAMENDUA: Dena arrazoitzen zen, oso logikoak ziren eta gauza guztiei haien alde zientifikoa aurkitzen saiatzen ziren; arrazoiak nagusitzen zuen.
• ARTEAK: Sentimenduak transmititzeko bidea ziren. Hau da, arte-lanak, beheko irudietan ikusten dugun bezala, ez zuen inor axolagabea uzten. Orokorrean gehiegi apaintzen zen, eta edozein arte-mota xehetasunez beteta zegoen.
• MUSIKA: Musikari dagokiona, oso apainduta eta oso sortzailea zen. “Afektuaren teorian” oinarritzen zen, hau da, garai horretan pentsatzen zuten musikak gizakiaren arimari eragin eta aldatu ahal ziola. Musika sentimenduak adierazteko biderik inportanteena zen. Lehendabiziko Opera sortzen da, Monteverdik idatzitakoa.

Garai horretan ere, musika bokala eta instrumental parekatu ziren. 

• Musika bokala ahotsa bakarrik (koroa) edo ahotsa instrumentuaz lagunduta egindako musika da. Adibidean, bi ahots instrumentuaz lagundutak entzungo ditugu.

• Musika instrumentala instrumentuez bakarrik egindako musika da. 

Beraz, musika bokala eta instrumentala parekatu zirela esan nahi du musika-tresnek izugarrizko garapena jasan behar izan zutela adibidean entzun dugun musika bokalaren apainketak eta giroak berdintzeko. 

Darwineko hautapen naturalean bezala, instrumentu batzuk bilakatu eta egokitu ziren, baina beste batzuk ez zuten lortu Barrokoaren behar estetikoei erantzutea, eta desagertu ziren.

Barrokoan  musika-tresnen iraultza gertatu zen, eta bilakaeraren eta garapenaren ondorioz, musika-tresna batzuk garrantzi handia irabazi zuten: 

• Harizko musika-tresnen artean, hari igurtziko tresna-familia (biolina, biola, biolontzeloa eta kontrabaxua) garai honetako benetako protagonista izan zen. Stradivarius biolinen garaia da. Gaur egun horietatik 500 existitzen dira, eta inork ez du jakin barrokoko luthier-rek (musika-tresnen egileak) zer teknika erabili zuten instrumentu horiek duten kalitate tinbrikoa lortzeko.

• Haizezko musika-tresnen artean, oboea, organoa eta klarinetea aipatuko ditugu.

CHALUMEAU

Mantentzea lortu zuen musika-tresnetako bat chalumeau izan zen. Hori, moko-txirularekin antza handia zuelarik, klarinetearen aintzinetakoa zen. Bizirautea lortu zuen bere afinazioa eta tinbrea oso orekatua zelako. Hala eta guztiz ere, oso tesitura murriztua zeukan: interpretearen arabera 8-11 nota sortu ahal zituen bakarrik.

G. F. Telemann - Concerto in D minor for 2 Chalumeaux: 4. (Vivace)

J. Christoph Denner deitutako luthier batek chalumeau-n erreforma batzuk egin zituen, eta hobetutako tresna bat sortu zuen: klarinetea. Hobekuntzak hurrengo hauek izan ziren:

1. Soinu-potentzia handiagotzeko, beheko muturreko kanpaiari forma konikoa eman zion.
2. Tutua bitan banatu zuen.
3. Tesitura agudorantz zabaltzeko atzean zulo bat egin zion. 

Hobekuntza horien ostean, Denner-rek espero zuena ez zen gertatu. Hau da, zuloarekin goranzko zortzidun bat sortu beharrean, moko-txirulan eta oboean gertatzen den bezala, hamabidun bat sortu zen. Horrengatik, klarinetea eta chalumeau-a bi instrumentu bereizitak bezala elkar bizi ziren.

Hasieran instrumentu berri horri clarino deitu zioten, barrokoko tronpeta-soinuaren antza handia zuelako. Tronpeta ordezkatzeko erabiltzen hasi zen oso instrumentu bizkorra zelako Aurrerago -et atzizkia gehitu zioten eta klarinete izena harrezkero erabiltzen da.

Txirula eta biolinarekin batera orkestrako instrumenturik biziena izateaz gain, muturreko ñabardurak bere erregistro guztian ekoiz ditzake; bere erregistroa ere zabalenetakoa da.

Beraz, klarineteari buruz esan dezakegu oso aldakorra eta malgua dela, eta duda gabe haize-instrumentu guztien artean berdingabea dela. 

 Honeraino irakurri badidazue ZORIONAK!! txapeldunak zarete pila bat luzatu naizelako!! egia esan, oso gai sakona da eta oso zaia egin zait laburrago egitea. Baina tira! oparitxo bat utziko dizuet: klarineterako A. Copland-en kontzertua. Nire faboritoenetako bat da. 

Lotura honetan EduCaixari esker, musikaren historia jarrai dezakegu klarinetearen eskutik.